Styl art nouveau – czym się charakteryzuje i skąd pochodzi?
Styl art nouveau (w tłumaczeniu z języka francuskiego „nowa sztuka”) ukształtował się na przełomie XIX i XX wieku, a szczyt jego popularności przypada na rok 1900 (data otwarcia Wystawy Światowej w Paryżu). Swoją nazwę zawdzięcza paryskiej galerii La Maison de l’Art Nouveau. W rzeczywistości miejsce to jedynie spopularyzowało ten termin, który po raz pierwszy został użyty przez belgijskiego artystę i projektanta wnętrz, miłującego się w elementach secesyjnych. Nie jest znane dokładne miejsce narodzin stylu, ale jego charakterystyczne formy można było ówcześnie dostrzec nie tylko na ulicach Paryża, ale także w Barcelonie, Wiedniu, Monachium oraz w Polsce.
Chociaż czasy świetności art nouveau trwały dość krótko, a secesyjny entuzjazm opadł wraz z wybuchem I wojny światowej, to styl ten zdążył objąć swoim zasięgiem zarówno malarstwo, rzeźbę, architekturę oraz sztukę użytkową. Warto podkreślić, że naczelna idea art nouveau sprowadzała się właśnie do łączenia i jedności sztuki w wielu dziedzinach, z drugiej strony wzywała do rozdzielenia twórczości od obowiązujących akademickich reguł – stąd wzięła się inna nazwa, a mianowicie secesja. Artyści związani z tym nurtem artystycznym stanęli w opozycji do historyzmu, chcąc stworzyć coś zupełnie nowego i jednocześnie podnieść rzemiosło i rękodzieło do rangi sztuki użytkowej. I tak, obok secesyjnych obrazów Mehoffera czy Klimta, powstawała biżuteria, ceramika, meble oraz tkaniny w stylu art nouveau.
Wśród charakterystycznych cech stylu secesyjnego, na pierwszy plan wysuwają się szczególnie: płynne, giętkie linie, dekoracyjność oraz niejednorodne układy kompozycyjne. W gronie bogatych motywów zdobniczych przodują natomiast elementy roślinne, zwierzęce, abstrakcja oraz asymetria. Zdobienia secesyjne często nawiązują do orientu – głównie sztuki japońskiej, co objawia się płaszczyznowością, odejściem od światłocienia i wcześniej wspomnianą giętką, falującą linią (widoczną w meblach, dekorach czy elewacjach kamienic). Secesyjne wnętrza to w znacznej mierze delikatne, pastelowe odcienie, szklane elementy, drewno oraz misterne balustrady z czarnej stali – to sprawia wrażenie przytulności i opływowości. Jednocześnie, wykorzystanie witraży, kryształowych żyrandoli oraz abstrakcyjnej ornamentacji nadaje secesyjnym pomieszczeniom eleganckiego, wręcz luksusowego charakteru.
Co pasuje do stylu art nouveau?
Secesyjne pomieszczenia kojarzą się z przepychem i bogatym zdobnictwem. Idealnie pasują do nich elementy wykonane ze szkła oraz ceramiki, a także żeliwne dekory, najlepiej nawiązujące do motywów roślinnych. Mimo że styl art nouveau przywodzi na myśl wyszukane wnętrza paryskich kamienic z końca XIX wieku, to sprawdzi się również we współczesnym budownictwie. Punktem kluczowym secesji jest połączenie funkcjonalności z walorami estetycznymi, dlatego elementy tego stylu świetnie wkomponują się w wystrój nowoczesnych wnętrz. Minimalistyczne meble wykonane z drewna i wzbogacone o zdobienia ze szkła, drewniane parkiety i zasłony z naturalnych tkanin są elementami, które z pewnością pasują do stylu art nouveau.